Μία μη μαθηματική εισαγωγή στην κρυσταλλογραφία πρωτεϊνών

Abstract

Η τεραστια πλειοψηφια των γνωστων δομων πρωτεινων και νουκλεικων οξεων -εικονες των οποιων εχουν κατακλυσει τα περισσοτερα συγγραμματα βιοχημειας, κυτταρικης και μοριακης βιολογιας- εχουν παραχθει με τη μεθοδο της κρυσταλλογραφιας ακτινων-Χ. Εξαιτιας του πλουσιου μαθηματικου υποβαθρου της μεθοδου, τα περισσοτερα συγγραματα αποφευγουν την παρουσιαση της μεθοδου, ή οταν το κανουν (για παραδειγμα, το τελευταιο κεφαλαιο απο το βιβλιο των Branden & Tooze), η παρουσιαση ειναι καπως αποσπασματικη και επιφανειακη. Αποτελεσμα αυτων ειναι οτι οι φοιτητες μενουν με μια μαλλον μυστικιστικη αισθηση-αντιληψη για μια μεθοδο που ειναι το θεμελιο της συγχρονης μοριακης βιολογιας, κατι που θα μπορουσαν να το συνοψισουν ως εξης : "... και ολη αυτη -η ατομικης διακριτικοτητας- πληροφορια για τη δομη και λειτουργια των πρωτεινων και των νουκλεικων εχει προκυψει απο κατι που λεγεται 'κρυσταλλογραφια' το οποιο ειναι τοσο μπερδεμενο και δυσκολο που καλυτερα να το αφησουμε εδω το θεμα".<br/><br/><br/>Στοχος αυτου του βιβλιου-βοηθηματος ειναι -αποφευγοντας επιμελως τα μαθηματικα- να δειξει τις βασικες αρχες της κρυσταλλογραφιας πρωτεινων, δηλαδη το φυσικο νοημα του κρυσταλλογραφικου πειραματος. Τα μοναδικα προαπαιτουμενα των πρωτων κεφαλαιων του βιβλιου ειναι να εχουν οι φοιτητες καποιες αναμνησεις απο τη φυσικη του λυκειου και σχεδον τιποτα αλλο. Στα υστεροτερα κεφαλαια του βιβλιου γινεται αναφορα σε λιγα μαθηματικα, αλλα και αυτο τοσο προσεκτικα και αργα ωστε να ενας αποφασισμενος φοιτητης βιολογικου τμηματος να μπορει να τα παρακολουθησει. Το βοηθημα αυτο _δεν_ στοχευει να ειναι ενα συγγραμμα κρυσταλλογραφιας πρωτεινων, και δεν προσπαθει να καλυψει τα παντα απο direct methods, μεχρι solvent flattening και real space averaging. Μοναδικη φιλοδοξια του βιβλιου ειναι να αφαιρεσει το μυστικισμο που καλυπτει τη μεθοδο και να δειξει με απλο τροπο την ουσια του κρυσταλλογραφικου πειραματος χωρις να τρομοκρατησει με την μαθηματικη κρυσταλλογραφια.